مواد شیمیایی آزمایشگاهی ناسازگار یکی از عوامل حادثه است که همواره باعث بروز برخی مشکلات در آزمایشگاه های شیمی می گردد که ایمنی آزمایشگاه ها باید رعایت گردد.
روش های پیشگیری از خطر بسیار گوناگون است. از جمله اینکه قبل از کار کردن با ماده خورنده، MSDS آن را تهیه و با خطرات احتمالی و وسایل کار مورد نیاز آشنا شوید.
موقع کار از تجهیزات ایمنی فردی مانند لباس کار، دستکش، عینک محافظ، کفش مناسب استفاده شود.
در زیر،لیست برخی از مواد شیمیایی که با سایر مواد ناسازگار است آورده شده است.
| ماده‌ی شیمیایی | ناسازگار با … |
| استیک اسید | عوامل اکسید کننده: مانند کرمیک اسید، نیتریک اسید، ترکیبات هیدرو کسیل دار، اتیلن گلیکول، پرکلریک اسید، پراکسیدها، پرمنگنات‌ها |
| استون | نیتریک اسید، سولفوریک اسید، سایر عوامل اکسیدکننده |
| استیلن | کلر، برم، مس، فلوئور،نقره، جیوه |
| فلزات قلیایی و قلیایی خاکی مانند: منیزیم، کلسیم، لیتیم، سدیم، پتاسیم پودر آلومینیوم | آب، کربن تتراکلرید، سایر ترکیبات هیدروکربنی کلردار،کربن دی اکسید، هالوژن‌ها |
| آمونیاک بی‌آب | جیوه(مثلاً در فشارسنج جیوه‌ای)، کلر، کلسیم هیپوکلریت، ید، برم، هیدروفلوئوریک اسید |
| آمونیوم نیترات | اسیدها، پودر فلزّات، محلول‌های قابل اشتعال، کلرات‌ها، نیتریت‌ها، گوگرد،ترکیبات آلی ریز یا موادّ قابل احتراق |
| آنیلین | نیتریک اسید، هیدروژن پراکسید |
| مواد حاوی آرسنیک | عوامل کاهنده |
| آزیدها | اسیدها |
| کلسیم اکسید | آب |
| کربن فعال | هیپوکلریت کلسیم، سایر عوامل اکسیدکننده |
| کلرات‌ها | نمکهای آمونیوم، اسیدها، پودر فلزات، گوگرد، ترکیبات آلی ریز یا مواد قابل احتراق |
| کلر | آمونیاک، استیلن، بوتا دی ان، بوتان، متان، پروپان(یا سایرگازهای به دست آمده از نفت)، هیدروژن، سدیم کاربید، بنزن، پودر فلزات، تربانتین |
| دی‌اکسید کلرCIO2 | آمونیاک، متان، فسفین(PH3)، هیدروژن سولفید |
| کروم میک اسید | استیک اسید، نفتالین، کافور، گلیسرول، الکل، محلول‌های قابل اشتعال |
| مس | استیلن، هیدروژن پراکسید |
| سیانیدها | اسیدها |
| محلول‌های قابل اشتعال | آمونیوم نیترات،کرمیک اسید(H2CrO4)، هیدروژن پراکسید، نیتریک اسید، سدیم پراکسید، هالوژن‌ها |
| هیدروکربن‌ها( مانند: بوتان،پروپان،بنزن) | فلوئور، کلر، برم، کرمیک اسید، سدیم پراکسید، سایر عوامل اکسیدکننده |
| هیدروسیانیک اسید | قلیا |
| هیدروفلوئوریک اسید | پتانسیم پر منگنات، سولفوریک اسید |
| هیدروژن سولفید | اکسیدهای فلزی، پودر مس، عوامل اکسیدکننده |
| هیپوکلریت‌ها | اسیدها، زغال فعال، آمونیاک |
| ید | استیلن، آمونیاک(گاز یا محلول آبی)، هیدروژن |
| جیوه | استیلن، فولمینیک اسید، آمونیاک |
| نیترات‌ها | پودرهای فلزی و غیر فلزی، سولفیدهای فلزی، محلول‌های قابل احتراق |
| نیتریک اسید | استیک اسید، آنیلین، اسید کرمیک، هیدروسیانیک اسید، سولفید هیدروژن، گازها و محلول‌های قابل اشتعال، مس، آلیاژ برنج، فلزات سنگین، قلیاها |
| نیتریت‌ها | نمکهای آمونیوم، آمیدها، فسفیدها، عوامل کاهنده |
| نیترو پارافین‌ها | اسیدها، بازها، آمین‌ها، هالیدها |
| اگزالیک اسید | نقره، کلریت‌ها، اوره |
| اکسیژن | روغن‌ها، گریس، هیدروژن، سایر عوامل کاهنده شامل گازها، محلول‌ها و مواد جامد قابل اشتعال |
| پرکلرات‌ها | مشابه کلرات‌ها |
| پرکلریک اسید | عوامل کاهنده مانند: انیدرید استیک، بیسموت و آلیاژهای آن، الکلها، کاغذ، پشم، گریس، روغن‌ها |
| فسفر سفید | هوا، اکسیژن قلیاها، هالوژن‌ها، اکسیدهای هالوژن، عوامل اکسیدکننده |
| پتاسیم | کربن تترا کلرید، کربن دی اکسید، آب |
| پتاسیم پر منگنات | گلیسرول، اتیلن گلیکول، بنزآلدئید، سایر عوامل کاهنده، سولفوریک اسید |
| سدیم | کربن تتراکلرید، کربن دی اکسید، آب |
| سدیم پراکسید | اتانول، متانول، استیک اسید کلاسیال،انیدرید استیک، بنزآلدئید، کربن دی سولفید، گلیسیرین، اتیلن گلیکول، استیل استات، متیل استات، فورفورال |
| سولفیدها | اسیدها |
| سولفوریک اسید | پرمنگنات‌ها،آب، محلول‌های آبی، عوامل کاهنده، کلرات‌ها، پرکلرات‌ها، نیتریک اسید |
بدون دیدگاه